Kształt grotów do lutowania

Artykuł będzie poświęcony lutowaniu. Przedstawimy praktyczne zastosowanie różnych kształtów grotów: od najpopularniejszego- typu B do wyspecjalizowanego typu R. Wszystkie opisane groty są dostępne w sklepie Gotronik. Zestawienie oraz ilustracje zaczerpnięto z artykułów znanego producenta HAKKO.

1. Grot BCM/ CM

Ten typ pozwala na poprawianie łączeń. Po umieszczeniu końcówki, lutowie pozostawione w zagłębieniu pochłania lut z zalanej części. Użyj tego kształtu, jeśli ilość spoiwa jest niewielka. Jeżeli ilość lutowia jest większa, bardziej odpowiednie będą groty J, K lub H- patrz: poniżej.

Zapobiega powstawaniu mostkowania (zlewania się wyprowadzeń, tworzenia się poprzecznych mostków) podczas przeciągania po nich lutowia. Ze względu na wgłębienia siła przyciągania jest większa niż w typie BC- lutowie nie zostaje w niepotrzebnych miejscach podczas lutowania przez przeciąganie. Poniżej zaprezentowano grafiki z zalecanym sposobem używania grotu.

• lutowanie przez przeciąganie- umieść cynę we wgłębieniu i przeciągnij powoli po wyprowadzeniach elementu,
• poprawianie łączeń- wyczyść pozostałości lutowia we wgłębieniu, przyłóż końcówkę i odciągnij w bok

2. Grot BC/ C

Ten typ grotu ma kształt stożka lub kolumny ściętej ukośnie, co pozwala użytkownikowi na wybór rozmiaru powierzchni w zależności od elementu. Jest używany podczas lutowania przez przeciąganie oraz do wstępnego cynowania przewodów ołowianych.

Grot BC/C może występować w wersji F. Typ BCF/CF nadaje się tylko do ocynowanych powierzchni- używaj go gdy na sąsiednich częściach znajduje się nadmiarowa ilość cyny. Nie jest zalecany gdy wymagana jest duża pojemność cieplna.  Największą różnicą jest jednak powierzchnia, która się nagrzewa- w typie -F jest to tylko ścięta powierzchnia, natomiast w zwykłym BC/C cała końcówka grotu. Używać można go zatem, gdy istnieje wystarczająco miejsca między elementami, podczas gdy typ F nadaje się do poprawy łączeń wśród przylegających części.

• lutowanie SMD- przyłóż powierzchnię ścięcia do podłoża i dozując cynę przeciągnij powoli w dół 
• lutowanie przez przeciąganie- przyłóż powierzchnię ścięcia do wyprowadzeń elementu i dozując cynę przeciągnij powoli w dół
  

  Typ BC

  

  Typ C

• cynowanie przewodów- przyłóż  powierzchnię ścięcia do przewodu i ,dozując cynę z przeciwnej strony, przeciągnij powoli w dół 
• lutowanie punktów- przyłóż  powierzchnię ścięcia tak aby dotykała podłoża i wnętrza otworu, następnie dozuj cynę tak, aby utworzyć gładki lut na padzie lutowniczym 

3. Grot B

Ten kształt jest uniwersalny- może być używany w każdym kierunku, całą powierzchnią i jest odpowiedni do większości prac. Jest zatem dobrym wyborem zarówno dla uczących się lutowania jaki i dla bardziej doświadczonych.

• lutowanie elementów SMD- przyłóż końcówkę do podłoża i dozując cynę przeciągnij powoli w dół 
• lutowanie przez przeciąganie- przyłóż końcówkę do wyprowadzeń elementu i dozując cynę przeciągnij powoli w dół 
• lutowanie punktów- przyłóż końcówkę tak aby dotykała podłoża i wnętrza otworu, następnie dozuj cynę tak aby utworzyć gładki lut na padzie lutowniczym 

4. Grot D

Ten typ grotu pozwala na lutowanie różnego typu, lutując końcówką na dwa różne sposoby: krawędzią lub powierzchnią przednią. Pozwala także na lutowanie pod ostrym kątem ustawiając grot krawędzią nad wyprowadzeniami i przeciągając w bok.  Rodzaje grotu D charakteryzuje szerokość krawędzi- od 0.5 mm do 1.2 mm.

• lutowanie elementów SMD- ustaw końcówkę  krawędzią prostopadle do brzegu elementu, przyciśnij do podłoża i dozując cynę przeciągnij powoli w dół 
• lutowanie przez przeciąganie- przyłóż końcówkę krawędzią prostopadle do wyprowadzeń elementu i dozując cynę przeciągnij powoli w dół 
• cynowanie przewodów- przyłóż powierzchnię przednią grotu do przewodu i ,dozując cynę z przeciwnej strony,  powoli przeciągnij w dół 
• lutowanie punktów- przyłóż końcówkę tak aby dotykała podłoża i wnętrza otworu, następnie dozuj cynę tak aby utworzyć gładki lut na padzie lutowniczym 

Aby przylutować pojedyncze wyprowadzenie przyłóż krawędź prostopadle do nóżki, i dodając cyny przeciągnij w bok.

Uwagi

Aby zlutować złącze przyłóż grot powierzchnią przednią do doprowadzenia i zacisku, aby je rozgrzać, następnie dodawaj cyny aż utworzy się gładki lut. 

5. Grot I

Mając bardzo cienką końcówkę, kształt ten jest najlepszy do lutowania mikroelementów takich jak np. 0603 (SMD) oraz do naprawy obwodów drukowanych  o gęstym upakowaniu, jak w telefonach komórkowych. Ponieważ jednak pojemność cieplna końcówki jest bardzo mała, i ciepło może nie być wydajnie przeniesione na wyprowadzenie, o skutkuje zimnym lutem.

6. Grot J

Kształt tego grotu różni się od grotu B i I zagięciem końcówki. Ponadto można nim lutować na dwa sposoby- powierzchnią boczną lub czubkiem grotu.  Aby przylutować drobne elementy  SMD możesz trzymać uchwyt pod zwykłym kątem aby osiągną ten sam efekt dużego kąta co dla grotu I.

•  lutowanie przez przeciąganie- przyłóż końcówkę do podłoża, tak by jak największą powierzchnią dotykać wyprowadzeń, następnie dozując cynę przeciągnij w dół 

• poprawianie łączeń- przystaw czubek grotu z brzegu elementu i przeciągnij do tylu (Użyj tego sposobu, jeśli ilość spoiwa jest niewielka.) 
• gdy ilość spoiwa jest większa: przyłóż grot zagięciem do dołu (prostopadle gdy poprawiasz pojedyncze wyprowadzenie, równolegle gdy więcej) i przeciągnij do tyłu lub w bok
  

  Grot ustawiony prostopadle

  

  Grot ustawiony równolegle

7.  Grot H

Typ ten różni się od grotu J ścięciem końcówki. Jest odpowiedni do lutowania przez przeciąganie oraz do poprawiania łączeń. Nie należy używać go do poprawy łączeń poprzez stawanie na czubku, jak w grocie J.

• lutowanie przez przeciąganie- przyłóż wygiętą powierzchnię do wyprowadzeń i dozując cynę przeciągnij w dół 
• poprawianie łączeń- przyłóż grot równolegle do wyprowadzenia i pociągnij do tyłu (Użyj tego sposobu, jeśli ilość spoiwa jest niewielka.) 
• gdy ilość spoiwa jest większa: przyłóż wygiętą powierzchnię do wyprowadzeń i odciągnij w bok 

8. Grot K

Ten typ ma kształt noża i pozwala operować końcówką na trzy różne sposoby: w punkcie, wzdłuż linii, powierzchnią boczną. Jest stosowany przy ostrych kątach, poprawie łączeń oraz przy lutowaniu przez przeciąganie

•  lutowanie elementów PTH przez przeciąganie- przyłóż ostrze płazem do podłoża i czubkiem dotknij do wyprowadzenia, następnie dozując cynę przeciągnij w dół

• lutowanie obudowy QFN przez przeciąganie- przyłóż ostrze pod kątem  do podłoża i czubkiem dotknij do wyprowadzenia, następnie dozując cynę przeciągnij w dół

• poprawianie łączeń- postaw grot i ostrzem do dołu i pociągnij końcówkę do tyłu (Użyj tego sposobu, jeśli ilość spoiwa jest niewielka.)  

• gdy ilość spoiwa jest większa: połóż grot płazem do dołu i odciągnij w bok 
• lutowanie pod ostrym kątem- postaw grot na ostrzu przy wyprowadzeniu i zaaplikuj odpowiednią ilość cyny 

9. Grot R

Ten grot posiada wyżłobienie na końcówce. Służy on do usuwania elementów SMD- mieszczą się we wgłębieniu podczas rozgrzewania lutów po obu stronach.

Źródła: https://www.hakko.com/english/tip_selection/